O tym, jak ustalić kontakty z dzieckiem była już mowa w poprzednim artykule. Dzisiaj przyszła pora na omówienie, jak na kontakty z potomstwem wpływa władza rodzicielska, w szczególności w sytuacji jej ograniczenia, zawieszenia lub całkowitego pozbawienia.

Czym jest władza rodzicielska?

Władzę rodzicielską najłatwiej zdefiniować jako całość praw i obowiązków rodzica wobec dziecka do momentu ukończenia przez nie 18. roku życia.

Na władzę rodzicielską składają się prawa i obowiązki do sprawowania opieki nad małoletnim i jego majątkiem, a także ogólne zobowiązanie do wykonywania jej w sposób uwzględniający poszanowanie godności i praw przysługujących dziecku oraz jego dobra.

Co do zasady, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W przypadku sporu między nimi co do istotnych spraw dziecka, decyzję wydaje sąd.

Czy władza rodzicielska jest nieograniczona?

Nie. Władza rodzicielska to nie tylko prawa w stosunku do dziecka, ale również obowiązki wynikające z konieczności dbania o dobro dziecka. Tym samym, jeśli władza rodzicielska wykonywana jest w sposób niewłaściwy lub godzący w dobro małoletniego, jego zdrowie, bezpieczeństwo i właściwe warunki wychowania, sąd rodzinny może w zakres władzy ingerować.

Władzę rodzicielską można zawiesić, ograniczyć lub całkowicie odebrać.

Zawieszenie władzy rodzicielskiej ma miejsce w przypadku zaistnienia przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej – sąd opiekuńczy może wówczas orzec jej zawieszenie, które uchyla się, gdy przyczyna zawieszenia odpadnie. Typowym przykładem uzasadniającym zawieszenie władzy rodzicielskiej jest odbywanie kary pozbawienia wolności przez rodzica.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej następuje na wniosek jednego z rodziców lub z urzędu, jeżeli sąd opiekuńczy zostanie zawiadomiony np. przez policję czy ośrodek opieki społecznej. Dochodzi do tego z różnych powodów, a jednym z częstszych jest ułatwienie rodzicowi, z którym dziecko mieszka na co dzień, wykonywania władzy rodzicielskiej.

Najbardziej daleko idącą ingerencją we władzę rodzicielską jest jej pozbawienie, najczęściej z powodu jej nadużywania, lub, co gorsza, rażącego zaniedbywania dziecka.

Czy zakres władzy rodzicielskiej wpływa na kontakty z dzieckiem?

Co do zasady – nie.

Władza rodzicielska a prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów z dzieckiem to dwie odrębne rzeczy, choć oczywiście wzajemnie na siebie oddziałujące.

Kontakty z dzieckiem są z reguły niezależne od sprawowania władzy rodzicielskiej, co oznacza, że nawet rodzic jej pozbawiony może utrzymywać kontakt z dzieckiem. W praktyce są to jednak rzadsze sytuacje, z uwagi na fakt, że z jakiegoś powodu władza została odebrana lub znacznie ograniczona (np. z powodu alkoholizmu czy przemocy), a jeśli kontakty z dzieckiem godzą w dobro dziecka, nie powinny być wykonywane.

Kontakty z dzieckiem mogą być realizowane na wiele sposobów, w tym pośrednio i bezpośrednio, o czym pisałam tutaj.

Ciekawe stanowisko w tym zakresie zajął Sąd Najwyższy w jednym z orzeczeń, wskazując, że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej. Jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka (uchwała SN z 5 czerwca 2012 r., III CZP 72/11, OSNC 2012).

Kancelaria Adwokacka Adwokat Karoliny Cichockiej – Bieniek specjalizuje się i świadczy kompleksowe usługi w sprawach z zakresu prawa rodzinnego. Jeżeli potrzebujesz profesjonalnego i empatycznego wsparcia doświadczonego adwokata w zakresie ustalenia kontaktów z dzieckiem – skontaktuj się z Kancelarią.