Małżeństwa międzynarodowe nie są rzadkością. Jak każde inne może się ono rozpaść i znaleźć swój finał w sądzie. Często pada wiele pytań związanych z tym, jak właściwie przebiega rozwód, kiedy jedno z małżonków jest cudzoziemcem. W dzisiejszym artykule omówię najważniejsze aspekty tej sytuacji.
Jakie prawo jest właściwe w przypadku rozwodu z cudzoziemcem?
Odpowiadając na pytanie, jakie przepisy należy stosować przy rozwodzie z cudzoziemcem, w pierwszej kolejności należy sięgnąć po Prawo prywatne międzynarodowe, które stanowi, że rozwód podlega wspólnemu prawu ojczystemu małżonków, a jeśli takiego nie ma, wówczas należy stosować prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają swoje miejsce zamieszkania.
Oczywiście można wyobrazić sobie sytuację, w której małżonkowie żyją w różnych państwach – wtedy właściwe jest prawo państwa, w którym oboje mieli ostatnie miejsce zamieszkania.
Taki stan rzeczy potwierdza również polski Kodeks postępowania cywilnego, zgodnie z którym “powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda”.
Tytułem przykładu – małżonkami są odpowiednio obywatel Hiszpanii i obywatelka Polski, który wspólnie zamieszkiwali w Niemczech. Podejmują oni decyzję o rozwodzie, a kobieta postanawia powrócić do Polski. Pozew o rozwód będzie mogła złożyć w polskim sądzie, ale rozwód zostanie orzeczony w oparciu o prawo niemieckie, jako właściwe w związku z ostatnim miejscem wspólnego zamieszkania małżonków.
Jeśli małżonkowie wniosą o rozwód w różnych państwach, decydująca będzie data złożenia pozwu.
Należy podkreślić, że rozwód orzeczony w innym państwie niż Rzeczpospolita Polska, podlega uznaniu przez polski sąd.
Czy małżonek cudzoziemiec musi osobiście stawić się w polskim sądzie?
Nierzadko złożenie pozwu o rozwód następuje w sytuacji, w której małżonkowie już ze sobą nie mieszkają, a małżonek-cudzoziemiec wyjeżdża z Polski – pojawia się wówczas pytanie o to, jak przesłuchać taką osobę, skoro taki bezwzględny obowiązek wynika wprost z przepisów? W takich sytuacjach stosuje się tzw. pomoc prawną.
Polega ona na tym, że małżonek przebywający poza granicami RP stawia się przed właściwym sądem zagranicznym lub polskim konsulem i tam składa właściwe zeznania. Małżonek, który pozostaje w kraju stawia się oczywiście na wezwanie polskiego sądu, do którego został złożony pozew o rozwód, w celu złożenia zeznań.
Orzekając o rozwodzie, polski sąd zobowiązany jest również orzec o wspólnym mieszkaniu małżonków, władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi obojga i kontaktach z nimi. Może orzec również o wysokości alimentów oraz o podziale majątku wspólnego małżonków.
Kancelaria Adwokacka Adwokat Karoliny Cichockiej – Bieniek świadczy kompleksowe usługi w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w szczególności rozwodów. Moim celem jest zarówno rozwianie wątpliwości wynikających z zawiłości obowiązujących przepisów, jak i udzielenie rzetelnej, profesjonalnej pomocy prawnej. Zapraszam do lektury innych artykułów poświęconych tej tematyce, w szczególności dotyczącego odmowy rozwodu przez sąd czy tego poświęconego dokumentom niezbędnym do złożenia pozwu o rozwód. Jeżeli chcesz się rozwieść i szukasz wsparcia doświadczonego adwokata – skontaktuj się z Kancelarią.
