Wbrew temu, co może wydawać się niektórym rodzicom, utrzymywanie kontaktów z dzieckiem jest zarówno prawem, jak i obowiązkiem rodziców. Sytuacje, kiedy rodzice dziecka nie mieszkają wspólnie, to codzienność. Jak wówczas należy ustalić kontakty z dzieckiem, tak aby zagwarantować rozwiązanie zgodne z jego dobrem i umożliwić mu kontakt z obojgiem rodziców? Odpowiadam poniżej.
Kontakty z dzieckiem – co należy przez nie rozumieć?
Kontakty z dzieckiem można wykonywać na wiele sposobów – w grę wchodzą rozwiązania inne niż wyłącznie bezpośrednie spotkania z dzieckiem. Przez kontakty z dzieckiem można rozumieć również kontakty bardziej pośrednie, jak rozmowy telefoniczne czy rozmowy przez komunikatory (np. Skype czy Messenger).
Uregulowanie kontaktów z dzieckiem to konsekwencja sytuacji, w której rodzice dziecka nie mieszkają razem i konieczne jest dokonanie wiążącego ustalenia, w jaki sposób rodzic nie mieszkający na stałe z potomkiem ma się z nim kontaktować i spotykać.
Należy też odróżnić kontakty z dzieckiem od władzy rodzicielskiej – jak bowiem przyjmuje się w literaturze i orzecznictwie, kontakty z dzieckiem są niezależne od przysługującej władzy rodzicielskiej, a zatem, jeśli nie narusza to dobra dziecka, kontakty z nim ma prawo wykonywać rodzic np. z ograniczoną władzą rodzicielską.
Jak można uregulować kontakty z dzieckiem?
Jeśli rodzice są zgodni co do kontaktów z dzieckiem, kontakty mogą zostać uregulowane:
- w drodze porozumienia między rodzicami,
- poprzez ugodę zawartą z mediatorem,
- ugodą sądową.
Najczęściej jednak ustalanie kontaktów z dzieckiem jest związane z mniejszym bądź większym konfliktem między rodzicami, co pociąga za sobą trudność w osiągnięciu porozumienia co do ustalenia częstotliwości i sposobu wykonywania tych kontaktów. Wówczas, najczęściej o kontaktach z dzieckiem orzeka sąd w wyroku rozwodowym albo w odrębnym postępowaniu z wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem.
Kto może złożyć wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem?
Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem może złożyć oczywiście rodzic dziecka, ale prawo dopuszcza taką możliwość również dla dziadków, rodzeństwa czy innych osób, które z dzieckiem łączy więź, jeżeli sprawowały one nad nim pieczę.
Co powinien zawierać wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem?
Prawidłowo sporządzony wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem musi spełniać wymogi przewidziane w art. 126 Kodeksu Postępowania Cywilnego dla pisma procesowego. W szczególności należy pamiętać o:
- oznaczeniu sądu, do którego pismo jest kierowane (wniosek składa się do właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka sądu rejonowego, a dokładnie do wydziału rodzinnego i nieletnich),
- właściwym oznaczeniu stron postępowania, obejmującym: imiona, nazwiska, numery PESEL oraz adresy zamieszkania,
- oznaczeniu rodzaju pisma, czyli zatytułowaniu go: wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem,
- odpowiednim sformułowaniu wniosku (o tym mowa poniżej),
- wyczerpującym uzasadnieniu wniosku,
- załączeniu potwierdzenia uiszczenia opłaty w wysokości 100,00 złotych,
- załączeniu dowodów na poparcie przedstawionych twierdzeń (najczęściej załącza się oczywiście odpis skrócony aktu urodzenia dziecka czy odpis wyroku orzekającego rozwód).
Fundamentalną wartością przy ustalaniu kontaktów z dzieckiem, którą należy się bezwzględnie kierować, jest dobro dziecka. Sąd, dokonując oceny okoliczności danej sprawy, bierze pod uwagę całokształt sytuacji rodzinnej małoletniego i jego osobiste predyspozycje (wiek, stopień rozwoju). Nie bez znaczenia pozostaje również kwestia odległości pomiędzy miejscem zamieszkania dziecka a drugiego rodzica. Może się to wydawać dość prozaiczne, ale należy pamiętać, że dziecko w zależności od swojego wieku i stopnia rozwoju funkcjonuje w różny sposób – ustalając kontakty dotyczące dziecka chodzącego do szkoły, należy koniecznie uwzględnić szkołę, do której chodzi, a także jego plan lekcji i dodatkowych aktywności.
Kluczowe jest, aby wnosząc o ustalenie kontaktów z dzieckiem, zaproponować konkretnie i możliwie precyzyjnie harmonogram ich wykonywania poprzez używanie takich sformułowań jak pierwszy i trzeci weekend każdego miesiąca, Wigilia oraz pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia, pierwsze dwa tygodnie lipca itd. oraz obligatoryjnie wskazać miejsce wykonywania kontaktów (np. miejsce zamieszkania drugiego rodzica), oraz czas rozpoczęcia i zakończenia kontaktów, oraz sposób “odebrania” dziecka przez rodzica (np. w piątek po korepetycjach z matematyki ojciec odbierze syna i odwiezie go z powrotem do miejsca zamieszkania matki w niedzielę o godzinie 15.00).
Należy pamiętać, że prymat dobra dziecka może pociągnąć za sobą ograniczenie, a nawet zakazanie wykonywania kontaktów z dzieckiem (np. poprzez zakaz spotkania się z nim albo zabierania go poza stałe miejsce jego zamieszkania).
Czy na czas trwania postępowania w sprawie kontaktów można je zabezpieczyć?
Tak. Specyfiką spraw tego rodzaju jest ryzyko ich długiego trwania, wobec czego możliwe jest zawnioskowanie o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na czas trwania postępowania. Jest to przydatne narzędzie zwłaszcza dla rodzica, któremu utrudnia się wykonywanie kontaktów z dzieckiem. Wniosek o zabezpieczenie może zostać złożony zarówno w piśmie inicjującym ustalenie kontaktów (albo w pozwie o rozwód), jak i w trakcie trwania samego postępowania, a nawet przed wszczęciem postępowania o ustalenie kontaktów.
Jeśli wniosek jest składany w piśmie inicjującym ustalenie kontaktów (lub pozwie o rozwód) nie podlega odrębnej opłacie, w przeciwieństwie do wniosku składanego przed wszczęciem postępowania lub w jego trakcie.
Czy raz ustalone przez sąd kontakty można zmienić?
Oczywiście – sąd, ustalając sposób wykonywania kontaktów, kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka, a zatem zmiany okoliczności w sprawie mogą pociągnąć za sobą zmianę ustalonych kontaktów, jeśli tego właśnie wymaga dobro dziecka.
Kancelaria Adwokacka Adwokat Karoliny Cichockiej – Bieniek specjalizuje się i świadczy kompleksowe usługi w sprawach z zakresu prawa rodzinnego. Jeżeli potrzebujesz profesjonalnego i empatycznego wsparcia doświadczonego adwokata w zakresie ustalenia kontaktów z dzieckiem – skontaktuj się z Kancelarią.
